تحلیل علّیت میان سرمایه‌گذاری فناوری اطلاعات و ارتباطات و رشد بهره‌وری نیروی کار

فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و رشد روزافزون آن در دهه‌های اخیر به رشد اقتصادی و افزایش بهره‌وری در برخی کشورها خصوصاً کشورهای توسعه‌یافته انجامیده است. این موضوع باعث طرح این سؤال می‌شود که آیا رشد اقتصادی باعث توسعة فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) شده است و یا به‌عکس. از این ‌رو در این مقاله به بررسی رابطة علّیت میان سرمایه‌گذاری ICT و رشد بهره‌وری نیروی کار براساس مدل‌های پانل پویا و با استفاده از تخمین‌زن گشتاورهای تعمیم‌یافته، برای 48 کشور، شامل 25 کشور توسعه‌یافته و 23 کشور در‌حال‌توسعه در دورة زمانی 2000- 2008 پرداخته‌ایم. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که رابطه‌ای دوسویه میان سرمایه‌گذاری ICT و رشد بهره‌وری نیروی کار در سه نمونه شامل کشورهای توسعه‌یافته، درحال‌توسعه، و نیز کل کشورها برقرار است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که سرمایه‌گذاری ICT به بهبود بهره‌وری نیروی کار و درنهایت رشد اقتصادی کشورها خواهد انجامید. طبقه‌بندی JEL:  C23, O33, J24.